KELDERGEWELF

De Rechtbank Midden-Nederland heeft vorige week geoordeeld dat de Gemeente Utrecht al sinds de aanvang van de herstelwerkzaamheden aan de kademuren in strijd handelt met de omgevingsvergunning die zij zichzelf in 2012 had verleend. Het bouwveiligheidsplan waarin onder andere had moeten staan hoe schade aan de werfkelders zou moeten worden voorkomen ontbreekt.

Jarenlange vertraging, budgetoverschrijdingen, miljoenen euro’s schade door ontstane verzakkingen bij onder meer het Paushuize, kelders die beschadigen en dan blijkt na 12 jaar dat de gemeente in strijd handelt met de vergunning die zij zichzelf had verleend. De zoveelste domper bij het geldverslindende project in het Wervengebied.

Naar het oordeel van de rechtbank heeft de gemeente de voorschriften uit de vergunning overtreden door de werkzaamheden uit te voeren zonder bouwveiligheidsplan. In een bouwveiligheidsplan moeten maatregelen worden vastgelegd om niet alleen onveilige situaties te voorkomen, maar ook hoe schade aan panden en kelders moet worden voorkomen. Bij de gemeentelijke werkzaamheden ontstaan trillingen en wordt het grondwaterpeil onder de werfkelders onttrokken, met een grote kans op schade aan de werfkelders. Een onderzoeksrapport met betrekking tot de vraag in hoeverre de werfkelders bestand zijn tegen die trillingen en grondwateronttrekkingen ontbreekt.

Wie betaalt?

In 2019 werd het hele project om de kademuren te herstellen nog stilgelegd. Twee jaar later werd door de gemeente het project weer opgepakt met daarbij de verruiming van het project om ook de monumentale kelders te gaan herstellen. Er zou nog ruim 500 miljoen euro voor nodig zijn. Voor wat betreft het herstel van de kelders was nog de vraag wie wat zou moeten betalen. In opdracht van de Gemeenteraad, het College en de keldereigenaren deed de onafhankelijke Commissie van Wijzen Wervengebied uitgebreid onderzoek en kwam tot de conclusie dat – vergelijkbaar met de huidige regeling in Groningen – uit de rechtspraak volgt dat de omkering van de bewijslast moet worden toepast bij vaststelling van de schade aan de werfkelders. Dit houdt in dat de gemeente de kosten voor het herstel van de kelders moet betalen, tenzij de gemeente onomstotelijk kan bewijzen dat de gemeente nergens schuld aan zou hebben.

Met de recente uitspraak van de rechtbank is de gemeente verplicht om de schade aan de kelders te vergoeden. Een paar maanden geleden zette de gemeente nog een aanbesteding uit om verder onderzoek te doen voor ruim 18 miljoen euro. Indien er 100 werfkelders moeten worden hersteld, is dat €180.000,- aan onderzoekskosten per kelder. Volgens de Belangenorganisatie Keldergewelf kan dat gemeenschapsgeld beter direct aan het herstel van de kelders besteed worden.

Lees het volledige Nieuwsbericht gepubliceerd door:

Om te voorkomen dat de werfkelders in de binnenstad van Utrecht beschadigd raken tijdens graafwerkzaamheden, komen er extra regels en gaat de gemeente het toezicht ‘intensiveren’. Dit kost ongeveer 125.000 euro per jaar.

Het gaat specifiek om graafwerkzaamheden van netbeheerders die werken aan kabels of leidingen. Volgens de gemeente zijn werfkelders in het verleden weleens beschadigd geraakt tijdens zulke werkzaamheden. Ook zijn op verschillende plekken in het historische centrum kabels of leidingen door de constructies van werfkelders aangelegd. “Beide schadesoorten kunnen leiden tot vermindering van stabiliteit van en scheuren in de werfkelders”, schrijft het college van B&W.

Om te voorkomen dat werfkelders weer beschadigd raken tijdens graafwerkzaamheden, komen er ten eerste nieuwe regels voor de netbeheerders. Zo moeten zij straks vaker met de hand graven en ook het terugleggen van de straatstenen moet handmatig gebeuren. “Er mag geen gebruik worden gemaakt van trilplaten, of andere vormen waarbij machinale trillingen worden gegenereerd.”

Toezicht

Naast de aangepaste regelgeving gaat de gemeente ook het toezicht op de werkzaamheden ‘intensiveren’. Als de netbeheerder bijvoorbeeld een sleuf heeft gegraven moet deze eerst gecontroleerd worden door een toezichthouder, voordat de kabels of leidingen gelegd mogen worden. Ook moet de netbeheerder minimaal 48 uur van tevoren aangeven waar en wanneer de werkzaamheden starten, zodat de uitvoerder eerst kan overleggen met de toezichthouder.

“Als de toezichthouder constateert dat er boven, of in de nabijheid van een werfkelder niet zorgvuldig wordt gewerkt of er tijdens het ontgraven een werfkelder of de waterdichte laag van een kelder kan zijn geraakt, kan het college het werk stilleggen”, is te lezen in de nieuwe werkinstructie.

Kosten

De nieuwe regels en het extra toezicht starten op 1 april van dit jaar. De kosten daarvan worden geschat op 125.000 euro per jaar. De eerste drie jaar wordt betaald uit een potje waarin geld zit voor het herstel van het wervengebied. Daarna moeten de maatregelen betaald worden van het reguliere budget voor toezicht in Utrecht.

“In de periode tot 1 april 2027 evalueren we daarom al doende de werkwijze, de benodigde inzet en eventuele efficiëntiewinst die bereikt kan worden wanneer de nieuwe werkwijze gemeengoed is geworden”, aldus het college.

Lees het volledige Nieuwsbericht gepubliceerd door:

Vanwege de slechte staat van twee werfkelders aan de Nieuwegracht in Utrecht, zijn tijdelijk twee bovenliggende parkeerplaatsen afgesloten. Een deel van het gewelf van de kelders blijkt er zo slecht aan toe te zijn, dat de constructies uit voorzorg moet worden gestut voordat er weer voertuigen mogen parkeren.

Het gaat om twee werfkelders ter hoogte van de Nieuwegracht 2 nabij de Pausdam. Onlangs is uit een inspectie gebleken dat een deel van het keldergewelf er slecht aan toe is. Dit deel bevindt zich onder de parkeervakken en niet onder de rijbaan. De gemeente werkt naar eigen zeggen al samen met de eigenaar aan een plan voor herstel.

Voordat dit kan gebeuren moet onder meer een 3D-scan worden gemaakt. Dit kan alleen als de kelder leeg is. “Met de keldereigenaar is afgesproken dat hij dat binnen twee weken laat doen”, schrijft de gemeente.

Houten palen

Na de scan worden de slechte delen van de kelders uit voorzorg gestut. Hierbij wordt een plaat tegen het keldergewelf geplaatst en ondersteund met een constructie van houten palen. De kelders zijn daarna niet meer toegankelijk, maar de parkeerplaatsen kunnen wel weer gebruikt worden.

Eerder werd het parkeerverbod met borden aangegeven, maar inmiddels zijn beide plekken afgezet met een hek. Ook is er een wegsleepregeling van kracht. De gemeente schrijft tot slot dat de hekken uiterlijk 23 februari weer verdwijnen.

Lees het volledige Nieuwsbericht gepubliceerd door:

Op verschillende plekken aan de Kromme Nieuwegracht en Drift wordt komende weken de tijdelijke ondersteuning van de kluismuur vervangen. Vanaf eind juli is de gemeente hier zo’n vijf weken mee bezig. 

Volgens de gemeente werken de zogenoemde bentonietzakken als tijdelijke maatregelen om de muur de ondersteunen niet meer goed. De jutezakken gevuld met bentonietkorrels, wat een soort klei is, worden daarom vervangen. De groutzakken zijn van een soort beton en verpakt in plastic.

Een kluismuur is een constructie als er geen werf is, niet overal langs de grachten liggen deze werven namelijk. Als een werfkelder direct aan het water ligt spreken we van een kluismuur.

“In 2019/2020 bleek dat op een aantal plekken langs de Kromme Nieuwegracht en Drift geen vaste zandlaag onder de fundering van de kluismuur aanwezig was”, schrijft gemeente in een wijkbericht. De jutezakken met bentonietkorrels waren toen voor een paar jaar een tijdelijke oplossing voor ondersteuning van de kluismuur.

Geen beweging in de muren

De kluismuren worden iedere maand met metingen in de gaten gehouden. En die geven aan dat er geen beweging in de muren zit. Wel kwam uit een periodieke inspectie naar voren dat op een van de plekken de bentonietzakken hun werk niet meer goed deden. “Daarom hebben we ook de andere locaties geïnspecteerd waar deze zakken lagen. Ook op deze plekken blijkt dat deze aan vervanging toe zijn”, schrijft de gemeente.

De zakken als extra ondersteuning zijn dus tijdelijk, want uiteindelijk worden de muren definitief hersteld. In maart bleek dat het herstel van de kluismuren en kelders aan de Kromme Nieuwegracht en de Drift met vier tot zes maanden is vertraagd. Ook vallen de werkzaamheden duurder uit, zo’n 150.000 euro. Het herstel moet aan het eind van het eerste kwartaal van 2024 beginnen.

De vertraging van de werkzaamheden was de zoveelste tegenvaller binnen het project wal- en kluismuren. Meerdere keren bleek al dat er te weinig geld was gereserveerd voor de werkzaamheden en ook de communicatie tussen de gemeente en de eigenaren van werfkelders alles behalve vlekkeloos verloopt. Voorlopig is er een regeling waarmee eigenaren en de gemeente allebei een deel van de kosten betalen.

Lees het volledige Nieuwsbericht gepubliceerd door: